Yazı bana ait değil, hocamızı tanımıyorum ama gerçekten güzel tespitler.Ve güzel samimi bir anlatım.

Tez yazma aşamasında olan arkadaşlara yardımcı olacaktır.Yazının aslında şuradan ulaşabilirsiniz.

TIKLA

Tez yazacaklara bazı öneriler

Konuyu seçerken ve tezinizi yazarken aşağıdaki önerileri dikkate almanız yararlı olabilir:

1. Seçeceğiniz konunun özgün olmasına, aynen başkası tarafından yapılmamış olmasına özen gösteriniz. Başka deyişle, teziniz ya da projeniz, konu bilindik bile olsa, daha önce incelenmemiş bir başka açıdan konuyu inceliyor olmalıdır.

2. Seçeceğiniz konuda özellikle alanyazın (=literatür) bölümü için yeterli kaynak bulunabilir olmalıdır. Konuyu kesinleştirmeden önce, kütüphanelerden ve İnternet’ten bir ön tarama yapmanız yararlı olur.

3. Mutlaka iyi yazılmış ve kabul edilmiş tezleri örnek alın. Her açıdan (dil, biçim ve biçem) onları inceleyin ve tezinizi yazarken onlardan yararlanın. Tez yazarlarının çokça yaptıkları yanlışlar, kendilerininkinden önce yazılmış tezlere baksalar ortaya çıkmazdı. Sözgelimi, bazı tezlerde birinci tekil ya da çoğul kişi adılının kullanıldığı görülüyor (“… yaptım”, “… karşımıza çıkmaktadır” gibi). Oysa tezlerde bu türden adılların kullanılmaması gerekir. İyi yazılmış tez örnekleri incelense, bu tür yanlışlar daha az olur.

4. Hakemli dergilerde yayımlanan makaleleri inceleyerek, ne tür özellikler taşıdıklarına dikkat edin. Tezinizde orada kullanılan dile benzer bir dil kullanmaya özen gösterin.

5. Başkaca bir zorunluluk yoksa, tezin Türkçe yazılması daha iyidir. Anadilde üretilen bilimsel yayınların artması ve bilimin geniş kitlelere yayılması, anadilde daha çok yazmaya bağlıdır.

6. Önce tezinizin planını yapın. Geçici bir içindekiler dizelgesi oluşturun. Danışmanınıza mutlaka yazılı bir araştırma önerisi sunun. Kural olmamakla birlikte, araştırma önerisinde şu bölümler bulunabilir: Başlık, Giriş (Yanıtını araştıracağınız araştırma problemiyle ilgili alanyazından yararlanarak, problemin altyapısının oluşturulduğu, danışmanı araştırma probleminin önemi konusunda ikna etmeye yönelik yazılmış bölüm), Problem ve Alt Problemler, Yöntem (Yöntem’in alt bölümleri: Araştırmanın yöntemi, anakitle ve örneklem, veri toplama araçları, araştırma süreci [denel işlemler], Sayıltılar, Sınırlılıklar, Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması, Kaynaklar (Kaynaklar, iki alt bölüme ayrılabilir: Araştırma önerisinin yazılmasında yararlanılan kaynaklar, tezin yazılmasında yararlanılacak kaynaklar). Araştırma önerisi yazma ile ilgili daha ayrıntılı bilgi ve örnek araştırma önerileri için tıklayınız.

7. Sürekli yazın. Okuduğunuz makalelerin ve kitapların tezinizle ilgili bölümlerinden ya doğrudan alıntıları (sayfa numaralarıyla birlikte) ya da özet alıntıları mutlaka not edin. Bilgisayarı etkili biçimde kullanmayı biliyorsanız, her şeyi bilgisayar ortamına hemen, beklemeden aktarın. Geçici olarak içindekiler bölümünü oluşturmuşsanız, okuduğunuz kitaptan ya da makaleden yapacağınız alıntının aşağı yukarı hangi başlık altına gireceğini biliyorsunuzdur. Hemen oraya aktarın. Giderek teziniz şekillenmeye başlayacaktır. Her türlü görüşmenizde, okumalarınızda hep not alın. Danışmanınızla ve uzmanlarla görüşürken, olabildiğince çok not alın. Belleğinize güvenin tabii, ama daha çok tutacağınız kayıtlara güvenin. “Konuştuklarımızı daha sonra anımsadığım kadarıyla not ederim,” diye düşünmeyin. Konuşma sırasında hemen not alın. Olanaklıysa, daha da iyisi, konuşmaları ses bandına kaydedin.

8. Düşündüğünüz konuyla ilgili alanyazını okudukça kafanızda yanıtlamayı düşündüğünüz “problem” ve “alt problemler” oluşacaktır. Ölçme aracı geliştirebilmeniz için, öncelikle mutlaka bir “problem”iniz ve bunun açılımı olan “alt problemler”iniz olmalıdır. Yani, tezinizde hangi soruyu yanıtlayacağınızı, ya da hangi sorunu çözmeye çalışacağınızı net bir biçimde ortaya koymanız gerekir. Eğer bunu yapmazsanız, karanlık bir yolda pusulasız gidiyor gibi olursunuz. “Problem”iniz sizin pusulanızdır. Size yapmanız gerekeni, danışmanınıza ve ilerideki tez okuruna ise tezin ne amaçla yazıldığını ve onları nereye götürmeye çalıştığınızı gösterir.

9. Mutlaka “Yazım Kılavuzu” kullanın. Nasıl yazıldığından emin olmadığınız sözcükler için “Yazım Kılavuzu”ndan yararlanın (Dil Derneği’nce yayımlanan “Yazım Kılavuzu” özellikle önerilir). Arı, duru, anlaşılır ve doğru bir dil kullanmalısınız. Anlatımınız açık ve yalın olmalıdır. Ama aynı zamanda değişik dilsel özelliklerle bezenmiş, geniş bir sözcük dağarcığını içine sindirmiş, yapısal bakımdan çeşitlilikler taşıyan varsıl bir metin olmalıdır. Yazdıklarınızı başkalarına okutun. Yanlışlarınız konusunda yapılan uyarıları dikkate alın. Okuttuğunuz kimselere ne anladıklarını sorun. Sizin anlatmak istediğiniz biçimde anlamıyorlarsa, belki de sizin anlatımınızda bir sorun vardır. Yazdıklarınızı sürekli gözden geçirin. Olabildiğince Türkçe sözcükler kullanmaya özen gösterin. Dilimizin bilim dili olması, dilimizin gelişmesi yabancı kökenli sözcüklerden olabildiğince kaçınmayı gerektirir (Bkz. “Türkçenin Gücü,” Doğan Aksan). Tezinizin İngilizce özetinin doğru olduğundan emin olun.

10. Teziniz için alanyazın taramasında kütüphaneleri kullanın. Bunun için özellikle önce İzmir’deki sonra da Ankara ve İstanbul’daki kütüphanelerden yararlanmanız gerekir. Sözkonusu illerdeki kütüphanelerde hangi kitapların bulunduğu İnternet ortamında yapılacak taramalarla öğrenilebilir.

11. Teziniz katılımcılar üzerinde çalışmayı gerektiren türden bir probleme ve alt problemlere dayanan betimsel bir çalışma ise, çalışacağınız evreni (anakitle, İng. population) iyi belirlemeniz ve tanımlamanız gerekir. Evren çok büyük olduğunda, tüm evren üzerinde çalışmak güç olduğundan, evrenin özelliklerini taşıyan, yani evreni temsil eden bir örneklem seçilir. Örnekleminizde en az kaç kişi bulunması gerektiğini öğrenmek için tıklayın.

12. Rasgele seçtiğiniz bir ya da birkaç grup ya da kişi üzerinde çalıştığınız deneysel bir çalışma yapıyorsanız, araştırmanız yalnızca üzerinde çalıştığınız gruplarla ya da kişilerle sınırlı olduğu, yani ait olduğu evrene genellenebilirliği kuşkulu olduğu için, tezinizde “Evren ve Örneklem” diye bir bölüm açmanıza gerek yoktur.  Onun yerine “Katılımcılar” diye bir başlık açarak, üzerinde çalışma yaptığınız deney ve varsa kontrol gruplarını (ya da kişiyi/kişileri) nasıl seçtiğinizi ve özelliklerini anlatan bir metin yazabilirsiniz.  Araştırmanız yalnızca veri toplamaya dayalı betimsel bir çalışma ise o zaman “Evren ve Örneklem” sözkonusu olur.

13. Kullanacağınız ölçme aracının geçerli ve güvenilir olmasına özen gösterin. Geçerli ve güvenilir olmayan ölçme araçlarıyla elde edilecek bilgiler bilimsel açıdan sağlam olmayabilir, yani geçerli ve güvenilir olmayabilir. Kullanacağınız ölçme ya da bilgi toplama aracının türüne ve özelliklerine uygun geçerlilik ve güvenilirlik sürecininin gerektirdiklerini mutlaka yapın.

14. Tez yazarları farkında olmadan ticari markaların reklamlarını yapıyorlar.  Tezinizde “verilerin istatistiksel analizi SPbilmemne paket programıyla yapılmıştır” türünden bir açıklamada bulunmayın.  Böyle bir şey yazdığınızda, sizden sonra tezinizi okuyacak olan tez yazarları, kullandığınız paket programın olmazsa olmaz bir program olduğunu, mutlaka edinilmesi ve kullanılması gereken bir program olduğunu sanabiliyorlar.  Verileri hangi paket programla çözümlediğinizin önemi yok; önemli olan hangi istatistiksel teknikleri kullandığınız.  İlla ki bir program adı yazacaksanız, paralı paket programların kaliteli alternatifleri olan ücretsiz açık kodlu yazılımları kullanın ve yapacaksanız onların reklamını yapın.

15. Tezimizi yazarken etik dışı davranışlardan özenle kaçınalım.